Они прославили русинськый народ

Майкл (Міхал) Странк - вояк Другоі світовоі войны, морськый піхотинець, герой Америкы Розказувучи про маляря Енді Воргола, мы вже докинули ся до темы америцькоі імміграциі русинув, котра стала причинов родженя русинськоі діаспоры у США. И многі из учорашных іммігрантув принесли неоціненый хосен сюй державі. Межи нима быв и Міхал Странк. Міхал Странк родив ся 10 новембра 1919 рока в русинськуй фамилиі у селі Ярабина (днесь район Стара Любовня, Прешовщина). Отець му Василь Странк и мамка Марта (у дівоцтві Грофикова), были уроженцями сього села, заселеного русинами . Отець Міхала перебрав ся в США у 1921 рокови, там вун устройив ся робити у шахту в округови Камбрія, штат Пенсільвания. Сімя злучила ся по єдному рокови, коли отець Міхала заробив гроші, жебы перевести жону и сына в Сіверну Америку из Європы. Дворучный Міхал прибыв вєдно из мамов в порт Ню-Йорка 4 августа 1922 рока на лайнері "Беренгария". В штатах Василь Странк быв май знамый пуд имням Чарлз. Имня малого Странка, даноє при роджені - Міхал, было поміняно на англоязычный варіант- Майкл. У 1937 рокови М. Странк кончив школу в Франклин Боро, штат Пенсільвания, по чому вступил у Гражданскый корпус охраны окружающоі среды, де робив пувдрога рока до поступленя на военну службу. У Майкла были два браты, котрі ся родили уже в Пенсільваниі: Пітер и Джон, а такой сестра Мері, май мала у фамилиі. Пітер, ги и Майкл, участник Другоі світовоі, в рокы войны служив на авіаносцьови «Франклин» в Тихому Океанови. Вун ся вернув домув из войны жывим. Майкл Странк вступив у Корпус морьскоі піхоты 6 октовбра 1939 рока в Пітсбургови. По проходженю курса молодого вояка на базі морськоі піхоты Перрис-Айленд в децембрі, Странк в чині рядового быв приписаный од почтовуй службі морскоі піхоты. До момента вступа США у войну Странк служив у разных частях морскоі піхоты, в тому числі на базі Гуантанамо и на авіабазі Ню-Рівер у Сівернуй Кароліні. Йому были присвоені званя: капрала - 23 апріля 1941 рока и сержанта - 26 януара 1942 рока. В началі апріля 1942 рока Странк у составі 3-го батальйона 7-го полка 1-оі дивізиі морскоі піхоты быв направленый на Тихоокеанський фронт. В составі Морскых Рейдерув, лем што сформірованоі елітноі части діла вчиненя наступательных и диверсіонных операций, Странк участвовав у бойовых дійствах на Соломоновых островах и в бойовых дійствах на острові Бугенвіль. В януари 1944 рока Странк дустав короткый отпуск, за час котрого змуг увидіти ся из фамилійов. По возвраті из отпуска вун быв переведеный у 2-ый батальйон 28-го полка 5-оі дивізиі морськоі піхоты. 28-ой полк быв созданый в февралі 1944 рока из частий морськоі піхоты, участвовавшых у бойовых дійствах на Тихоокеанському фронті и розформірованых у связи из читавыма утратами. В составі своі новоі части Странк проходил пудготовку на воєннуй базі Кемп-Пендлтон и на Гавайях. В битві за Иводжиму 5-а дивізия морськоі піхоты была главнов ударнов силов союзникув. 19 фебруара 1945 рока часть Странка была десантірована из моря на южну часть острова Иводжима. По кулькох днях ожесточенных боюв америцькым частям удалось взять пуд контроль гору Сурібаты — майвысшу точку острова Иводжима. В первуй половині дня 23 фебруара 1945 рока шість дисантникув водворили на нюй флагшток из америцькым флагом. Поднятя первого флага было сфотографовано военным фотографом Луісом Лоуері. Момент пуднятя флага збіг ся из высадков на остров міністра ВМС Джеймса Форрестола, котрый попросив дати му флаг у якости сувеніра. Командуючый 2-ым батальйоном пудполковник Чандлер Джонсон, дузнавши ся про забажанку Форрестола, отдав приказ замінити флаг другым и обязательно булшего разміра, ги тот на который поклав око Форрестол. Десантникы из части Странка в тот час занимали ся прокладков кабеля связи коло горы Сурібаты, йим было приказано водворити новый флаг. Шість дисантникув — сержант Майкл Странк, капраль Айра Хейз (индієць племени піко) , капраль Рене Ганьон, капраль Харлон Блок, рядовый Франклин Соузлі и армійськый санітар Джон Бредлі вогрузили флаг. Пуднятя другого флага было увіковічено на подобенці Джо Розенталя. Майкл Странк погиб 1 марта 1945 рока, и быв єдным из трьох погибшых дисантникув з фотокарткы. Точні обставины гибелі го неясні, айбо є точным, же загиб Майкл от взрыва снаряда при артобстрілови. Странк быв похороненый на тимитові 5-оі дивізиі морськоі піхоты на Иводжимі, 13 януара 1949 рока останкы го были перезахоронені на Арлінгтонському тимитові у Вашингтоні . За вояцьку храбрость М.Странк быв награжденый Бронзовов звіздов (США) из літеров V за доблесть, Пурпуровым серцьом (посмертно), Стрічков учасника бойовых дійств, Медалльов защитника Америкы, Медалльов америцькых кампаній, Медалльов Тихоокеансько-азіатськоі кампаниі из чотырьма бронзовыма звіздами (Майкл Стренк быв награжденый сьов медалльов 5 разув), Медалльов Побіды у Другуй світовуй войні. Подобенка Джо Розенталя послужила прототипом діла скульптурноі композициі Меморіала морськоі піхоты, вчиненоі Феліксом де Велдоном. Меморіал быв открытий на Арлінгтонському тимитові 10 новембра 1954 рока, на 179-роковины родженя морськоі піхоты США. По містичеському совпадіню се быв 35-ый день родженя Майкла Странка, котрый ся родив тоже 10 новембра. Майкл Странк погиб за США, формально на момент смерти не будучи гражданином сьоі страны. По законодательству США вун мав дустати гражданство автоматичеськы, по тому як отець го быв натуралізованый в 1935 рокови. Мати Майкла была натуралізована в 1941 рокови. Но сам Майкл нигда не дуставав документа про гражданство. Сесь факт упозерав в 2008 рокови сержант морськоі піхоты Метт Блейс, котрый служив у охрані посольства США в Словакиі. До сього момента в армійськых документах містом родженя Странка называв ся варош Конемо в Пенсільваниі, айбо в самуй Пенсільваниі є пару поселень из сьов назвов. Блейс обратив ся из петиційов у Службу гражданства и імміграциі США. 28 юлія 2008 рока сертифікат на гражданство Майкла быв врученый сестрі го Мері на торжественнуй церемониі у Меморіала морськоі піхоты. У 2006 рокови Клінт Иствуд зняв фільм «Флагы нашых отцюв», у котрому М.Странка зограв канадськый артист Баррі Пеппер. В основу фільма лягла єднойменна книга в соавторстві Джеймса Бредлі (сына Джона Бредлі) и Рона Пауерса. У штаті Пенсільвания, в пригороді Джонстауна, Франклін Боро, де пройшло дітвацво и юность Странка установленый памнятный знак в його честь. Такой в штаті Пенсільвания имням го названый муст через ріку Літтл Конемо. У маю 2007 рока посол США в Словакиі Рудольф Валлі нащивив Ярабину, де участвовав у памнятных дійствах, присяченых Майклу Странку и другым уроженцям валала, котрі воювали против фашистув. Всі мы добрі знаємє, же флаг на Рейхстаг установили грузин М. Кантарія, росіянин М.Єгоров, украйинець А. Берест. Айбо про подвиг русина Міхала Странка у нас знавуть мало... и се для жытелюв Пудкарпаття є ганьбов! Юрій Шипович